Teminat Mektubu Nedir

Teminat Mektubu Nedir?

Resmi kurum ve kuruluşlar ile diğer tüzel ve gerçek kişilere hitaben, belirli bir işin veya hizmetin saptanan şartlar uyarınca ve belirli süreler içinde yerine getirileceği, aksi halde işi yüklenen tarafından tazminat olarak ödemesi gereken belirli bir tutarın, mektubu veren banka tarafından kayıtsız şartsız (gayrikabil-i rücu) ödeneceğinin garanti edilmesine ilişkin verilen mektuplara Teminat Mektubu denir. Basitçe, lehtarın muhataba karşı olan bir taahhüdünü garanti altına alan, lehtarın taahhüdünü yerine getirmediği durumlarda ise garantör sıfatıyla bankaya kayıtsız şartsız ödeme zorunluluğu getiren mektuplara Teminat Mektubu denir.

Teminat Mektubunun Tarafları

Teminat mektuplarında 3 temel taraf vardır. Bunlar;

1. Garantör: Mektubu veren Bankadır.
2. Lehtar: Muhataba karşı borcu, bankaca garanti edilen kişi yani borçludur.
3. Muhatap: Alacaklı veya işlem yaptıran daire, müessese ya da diğer gerçek ve tüzel kişilerdir

Teminat Mektubu Çeşitleri

Vadelerine göre mektup türleri süreli ve süresiz olmak üzere 2’ye ayrılır.

Bir Teminat Mektubunun süreli olması için;

• Belirli bir vade içermesi,
• Bu vade içerisinde yazılı tazmin talebinde bulunulmadığı halde hükümsüz olacağına dair ibare bulunması gerekir.

a) Vadesiz (Süresiz) Teminat Mektupları

Belli bir geçerlilik süresi olmayan teminat mektupları vadesizdir. Özellikle 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamındaki teminat mektuplarının vadesiz olarak düzenlenmesi gereklidir. (2886 sayılı Devlet İhale Kanunu Mad.26) Vadesiz teminat mektupları Borçlar Kanunu’nun ilgili hükümleri gereince 10 yıllık zamanaşımına tabidir. Bu süre borç senedinin tanzim tarihi değil, alacağın muaccel olduğu tarihtir. (Borçlar Kanunu Mad.128).

b) Vadeli(Süreli) Teminat Mektupları

Banka teminat mektuplarının garanti sözlemesi olarak kabulü, bankaların vadeli teminat mektuplarından ötürü sorumluluklarının ne kadar süre ile devam edeceği sorununu ortaya çıkarmıştır. Sonunda Yargıtay, riskin vadesinde ortaya çıkması koşuluyla, bankaların vadeden sonra da zamanaşımı süresi olan on yıl içinde sorumlu olacağına karar vermiştir.

Banka teminat mektuplarını garanti sözleşmesi sayan Yargıtay kararı, vadeden sonra ilk talepte kayıtsız şartsız ödemeyi öngörmekte, muhatabın vadeden sonra tazmin talebinde bulunabilmesi için garanti edilen riskin vade içinde doğduğunu kanıtlamasını şart koşmaktadır. Bu karar ile bankaların riski artmış olmaktadır. Ancak, 10 Temmuz 1981 gün ve 17396 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 2486 numaralı Borçlar Kanunu’nun 128. maddesine bir fıkra eklenmesine ilişkin kanunun 1. maddesiyle, konuya yasama yoluyla bir çözüm getirilmiş bulunmaktadır. 128. maddeye eklenen fıkra,

“Muayyen bir müddet için yapılan taahhütlerde, müddetin bitimine kadar, taahhüt edene yazılı olarak başvurulmaması halinde taahhüdün hükümsüz olacağına dair sözleme muteberdir” hükmünü içerdiğinden, düzenlenecek vadeli teminat mektuplarına, “bu teminat mektubu taahhüdümüz **.**.**** tarihine kadar muteber ve meri olup, Borçlar Kanununun 128.maddesi gereğince bu tarihe kadar Bankamıza açık ve yazılı olarak başvurulmaması halinde işbu teminat mektubu taahhüdümüz hükümsüz kalacaktır.” kaydı mutlaka konulur.

Teminat Mektubu Türleri

• 2886 Devlet ihale kanunu kapsamında düzenlenen,
• 4734 Kamu ihale Kanunu kapsamında düzenlenen,
• Özel Sektör ihaleleri,
• Hususi Konulu,
• Mahkemelere yönelik,
• Gümrüklere yönelik,
• Vergi Dairelerine yönelik,

Yurt Dışı Teminat Mektupları

• Tender Guarantee (Geçici Teminat Mektubu)
• Performance Guarantee (Kesin Teminat Mektubu)
• Advance Payment Guarantee (Avans Teminat Mektubu)
• Retention Money Guarantee
• Warranty Guarantee
• Payment Guarantee
• Standby Letter Of Credit (Sblc)
• Yurtdışı Kaynaklı Kredi Işlemleri İçin Verilen Teminat Mektubu

Önemli Notlar ve Mektup Özellikleri

• Devlet İhale Kanunu kapsamında düzenlenecek teminat mektupları (Devlete Gelir kazandırıcı işlemler) kanunen SÜRESİZ düzenlenmek zorundadır.
• Kamu İhale Kanunu kapsamında düzenlenecek teminat mektupları (Devletten para çıkışı gerektiren işlemler) kanunen SÜRELİ düzenlenmek zorundadır.
• Kamu DİK ve KİK kapsamı haricinde Diğer Mevzuata dayalı ihaleler de düzenleyebilir.

Kamuya hitaben DİK ve KİK (Kamu İhale Kanunu) kapsamında verilecek;

• Geçici teminat mektubu tutarı ihale bedeli için % 2’den az ve % 4’ten fazla olamaz.
• Kesin teminat mektubu tutarı ihale bedeli için en az % 6 olmalıdır.
• Avans teminat mektubu tutarı ihale bedeli için % 10 kadar olmalıdır.

Teminat Mektuplarında Zamanaşımı

• Süreli teminat mektuplarında zamanaşımı Riskin vadesinde ortaya çıkmak kaydıyla Alacağın muaccel olduğu tarihten itibaren 10 yıldır.
• Süresiz teminat mektuplarında zamanaşımı Alacağın muaccel olduğu tarihten itibaren 10 yıldır. Örnek: 01.01.2017 tarihinde 01.01.2019 vadeli bir teminat mektubu düzenlenmiş olsun. Alacak 01.01.2018 de muaccel olduğunu varsayarsak zamanaşımı 01.01.2018 tarihinden itibaren 10 yıldır. Yani 01.01.2028 tarihine kadar söz konusu tm ile ilgili tazmin talebinde bulunulabilir. Ancak Alacağın vadesi içerisinde muaccel olduğunu ispat etmek muhataba aittir.
• Süreli teminat mektuplarında Borçlar Kanunu 128. madde eklenerek teminat mektubu zamanaşımı süresi teminat mektubunun vadesine indirgenmiş olmaktadır.
  Örnek teminat mektupları için önerimiz muhattaptan; örnek metin, taslak teminat mektubu talep etmenizdir. İnternetten örnek teminat mektubu araştırarak ihaleyi riske atmayın.

Kaynak: birfinansci.com